Tussen deals en dreiging: Beschermingsopdracht Oekraïense ontheemden

Drie jaar na de start van de grootschalige Russische invasie van Oekraïne is het einde van de oorlog nog steeds onzeker en volgen de gebeurtenissen elkaar in sneltreinvaart op. President Trump lijkt zichzelf in plaats van bondgenoot van Oekraïne op te werpen als ‘neutrale bemiddelaar’ die desondanks vooral druk op Oekraïne zet om een snelle deal te sluiten – maar daarbij in botsing komt met de onverzettelijke Oekraïense president Zelensky. Trump schuwt daarbij niet om de druk op Zelensky verder op te voeren en militaire steun en inlichtingen voor Oekraïne te pauzeren. Washington en Moskou zijn ondertussen reeds begonnen met het onderhandelingsproces, al blijft onduidelijk of en onder welke voorwaarden president Poetin een deal wil sluiten. De vraag is vervolgens of Oekraïne akkoord gaat met een deal die is onderhandeld tussen de VS en Rusland. Oekraïne is bereid tot concessies, maar staat ver van de eisen van Rusland af.

Zoals in ons vorige rapport werd benadrukt, staan we voor duivelse dilemma’s: de Oekraïense ontheemden die in de EU verblijven willen steeds vaker blijven, maar Oekraïne heeft zijn burgers juist hard nodig, zowel voor de economie als aan het front. De situatie voor Oekraïense ontheemden in Nederland blijft complex en onzeker. Zelfs als er een wapenstilstand of vredesakkoord zou worden bereikt dan is terugkeer een langdurig proces. Met het verstrijken van de tijd zijn steeds minder Oekraïners geneigd om terug te keren. Dit is begrijpelijk, omdat velen inmiddels een nieuw leven hebben opgebouwd in hun opvangland. Zo ook in Nederland. Ze hebben werk gevonden, hun kinderen gaan hier naar school, en ze hebben sociale netwerken opgebouwd.